به گزارش خبرگزاری حوزه، حمید رضا فرهمند تهران در دهمین کنفرانس الگوی اسلامی ایرانی پیشرفت به تبیین مقاله خود با موضوع رویکرد حق‌بنیان در شناسایی و تبیین نظام‌مند عناصر آرمان‌ها در سند الگوی اسلامی ایرانی پیشرفت پرداخت.

عضو هیات علمی سازمان جهاددانشگاهی که مقاله خود را در سالن شماره یک کنفرانس ارائه کرد،  گفت: شناخت نظام آرمان‌های انسان به روش‌های مختلف امکان‌پذیر است. در این مقاله بر پایۀ حقوق وجودی طبیعی – الهی در حیات فردی و جمعی انسان، نظام آرمان‌های انسان بدست آمده است. موجودیت انسان، موجب سزاواری‌هایی در سه بعد بودن، برخورداری و رشد و ایجاد حق مرتبط می‌شود. این حقوق مبتنی بر نیروها و قوا و ویژگی‌های مادی و معنوی انسان و فطرت خدادادی است که در موجودیت فردی و جمعی امتداد می‌یابد از این رو موجودیت جمعی انسان وابسته به موجودیت دو عنصر جامعه و حکومت است که لازم و ملزوم یکدیگرند.

وی ادامه داد: بدون وجود حکومت، چیزی به عنوان جامعه نمی‌تواند موجودیت یابد و بدون وجود جامعه، حکومت نیز موجودیت نمی‌یابد. این عناصر به لحاظ بهم‌پیوستگی با انسان، از همان سزاواری‌های سه‌گانه و در نتیجه حقوق وجودی مرتبط با آنها برخوردار هستند. آرمان‌ها به مثابۀ والاترین ارزش‌ها و اهداف فرازمانی و فرامکانی و مطلوب‌ترین خواسته‌ها برای انسان و جامعه انسانی محسوب می‌شوند.

فرهمند با اشاره به اضلاع نظام آرمانی انسانی گفت: از مجموع آرمان‌های فرد، جامعه و حکومت، نظام آرمانی انسان تشکیل می‌شود. از منظر جهان‌بینی توحیدی و اسلام، عناصری دیگری نیز به این نظام آرمانی افزوده می‌شود که موجب توسیع و تغییر مفهومی و محتوایی عناصر آرمانی و بیانگر وجوه ممیز آرمان‌های الگوی پیشرفت اسلامی ایرانی با الگوهای جوامع دیگر است. نتایج حاصل از این روش، آرمان‌های سند الگوی ارتقاء یافته را پوشش می‌دهد.

عضو هیات علمی سازمان جهاددانشگاهی تصریح کرد: موجودیت جامعه متشکل از موجودیت انسان اجتماعی از یکسو و موجودیت اعیان و نهادها و ساختارها و فرآیندهای آن از سوی دیگر است در نتیجه، نظام آرمان‌های جامعه شامل نظام «آرمان‌های انسان اجتماعی» همراه با نظام «آرمان‌های زمینه‌ای» است.  نمی‌توان موجودیت انسان را بدون لحاظ اجتماع تصوّر کرد، لذا لازم است ساختار آرمان‌های انسان اجتماعی شبیه ساختار آرمان‌های فردی وی بوده و با آن در تخالف و تضاد قرار نداشته باشد و لاجرم باید همانند نظام آرمان‌های فردی انسان، مبتنی بر فطرت باشد تا با آن در ناسازگاری و ناهمگونی قرار نگیرد.

وی یادآور شد: با توجه به اینکه نظام آرمان‌های انسان در سه عرصۀ فرد، جامعه و حکومت بر پایۀ فطرت انسانی و حقوق وجودی که مبتنی بر خلقت خداوندی است، به صورت منطقی به دست آمده‌اند در نتیجه با پذیرش جهان‌بینی توحیدی اسلام و ارتباط با خداوند، هیچکدام از آنها حذف یا نفی نمی‌شوند، بلکه بُعد ارتباط با خداوند بر ماهیت و کیفیت آنها اثرگذار است. بدین ترتیب آرمان‌های جدیدی در نسبت عرصه‌های ارتباطات انسان، جامعه و حکومت با خداوند و بر مبنای حقوق وجودی احصاء و به مجموعۀ آرمان‌ها افزوده می‌شوند بدین ترتیب همة آرمان‌های انسان به وجه مجموعی آن (فردی و جمعی) و با لحاظ ارتباط آنها با خداوند، مجموعۀ آرمان‌های جامعۀ اسلامی را به دست می‌دهند.

فرهمند با یادآوری بخشهایی از سند الگو گفت: در سند الگوی پایه آمده است "آرمان‌های الگوی اسلامی ایرانی پیشرفت ارزش‌های بنیادین فرازمانی و فرامکانی جهت‌دهندۀ پیشرفت است.  نظام آرمان‌های اجتماعی در الگوی پایه مبنایی‌ترین نظام ارزش‌های فرازمانی، فرامکانی، فرا عرصه‌ای، الهام‌بخش، جهت‌دهنده، هدایت‌کننده و راهبری کنندۀ تحول تکاملیِ جامعه است. در واقع، «نظام آرمان‌ها» شبکه‌ای از عالی‌ترین ارزش‌های اجتماعی هستند که به نحو تشکیکی و در قالب ساختاری هرمی، غایات ارزشی ابعاد مختلف جامعه را نشان می‌دهند. غایت این نظام نهادینه‌سازی و گسترش نظام آرمان‌های انسان در جامعه است و بدون تصویر روشنی از نظام آرمان‌های انسان نمی‌توان به نظام آرمان‌های اجتماعی دست یافت بنابراین آرمان‌ها به مثابۀ والاترین اهداف فرازمانی و فرامکانی و مطلوب‌ترین خواسته‌ها برای انسان و جامعه انسان محسوب می‌شوند." آرمان‌ها مبتنی بر «جهان‌بینی» و «جهان‌شناسی» است بنابراین، برای شناخت آرمان‌ها هم نیاز به شناخت انسان و هستی(جهان‌شناسی) و هم نیاز به شناخت نوع نگاه به انسان و هستی (جهان‌بینی) است.

عضو هیات علمی سازمان جهاددانشگاهی در پایان خاطرنشان کرد: برای به دست آوردن نظام آرمان‌های انسان روش‌های مختلفی می‌تواند اتخاذ شود. یکی از روش‌ها، استفاده از روابط و ابعاد چهارگانه انسان است که در سند پشتیبان آرمان‌ها مورد استفاده قرار گرفته است. "اصول ارزش‌های آرمانی انسان دارای حقیقتی مطلق و ثابت‌اند و به نسبت افراد و زمان‌ها و مکان‌ها تغییر نمی‌کنند. این ارزش‌ها که مطابق با فطرت انسان هستند، در همه سطوح روابط چهارگانۀ انسان با خدا، با خود، با خلق و با خلقت و ابعاد چهارگانه انسان «بینش»، «گرایش»، «توانش (منش)» و «کنش» وجود دارند". "برای ترسیم نظام آرمان‌های انسان از دیدگاه اسلام ابتدا بر اساس مبانی پیش گفته درباره ابعاد وجودی انسان و روابط چهارگانه او (بند ۳ از مبانی) ساختار این نظام را ترسیم کرده و سپس ساختار مزبور را به دین عرضه کرده و با استفاده از مدارک چهارگانه کتاب و سنت و اجماع و عقل، (بر اساس بند ۶ مبانی) آرمان‌ها را در این ساختار استنباط کرده و بدین ترتیب به نظام آرمان‌های انسان از منظر اسلام دست می‌یابیم."

انتهای پیام